Charakterystyka biotopu jeziora Tanganika | Opracował: Lechosław Łątka – Klub Miłośników Tanganiki | www.klub-tanganika.pl

Trochę historii.

Historia poznawania i opisywania endemicznych pielęgnic afrykańskich datowana jest na pierwszą połowę XIX wieku. Pierwsze gatunki ryb z Tanganiki odławiano już w drugiej połowie XIX wieku. Pierwszym, który zaczął odławiać i opisywać ryby z Tanganiki był J.E.S.Moor. Prace nad ichtiofauną Tanganiki prowadził również Boulenger. Do okresu II wojny światowej były to jedyne prace przeprowadzone nad poznaniem rodzajów i gatunków ryb jeziora Tanganika.

W latach 1946- 1947 odbyła się wyprawa naukowa nad jezioro Tanganika, której głównym organizatorem był Leloup. Wyprawa ta składała się w głównej z naukowców badających ichtiofaunę, a głównym celem było badanie biotopu gatunków występujących w pobliżu linii brzegowej Konga. Efekty badań z tej wyprawy były opublikowany w latach 1946- 1956 przez Max’a Poll’a. Praca ta również posłużyła Pollowi do opisania wielu nowych gatunków z jeziora Tanganika.

Obok Max’a Poll’a w latach pięćdziesiątych badaniem ekologii ryb zamieszkujących jezioro Tanganika zajmowali się również G. Marlier i N. Leleup, a w latach sześćdziesiątych H.Matthes.

W latach pięćdziesiątych publikował również prace dotyczące etologii, socjologii oraz systematyki i powiązań z zakresu ewolucji niemiecki profesor w Instytucie Maxa Plancka – W. Wickler.

W latach sześćdziesiątych pojawiły się kolejne prace dotyczące gatunków ryb z jeziora Tanganiki, których autorem był min. prof. D. Tys. Nieco później zaczął publikować również swoje prace W. Staeck. Jego prace mają charakter popularno- naukowy oraz opisujący nowe gatunki oraz zachowanie się ryb.

W latach siedemdziesiątych zachowanie się w środowisku naturalnym rodzaju Tropheus bada i opisuje belgijski uczony M. Nellisesen.

Obecnie nad jeziorem Tanganika odbywają się i realizowane są kompleksowe badania mające zakres poznawczy różnego rodzaju grup zwierząt (min. ryby) i roślin występujących na tym obszarze. W dużym zakresie badania prowadzone są przez japońskich specjalistów.

Wraz ze wzrostem zainteresowania się biologią jezior afrykańskich przez naukowców-specjalistów, wzrosło również zainteresowanie afrykańskimi pielęgnicami przez akwarystów. Duży wkład w poznawanie tych gatunków wnieśli akwaryści niemieccy oraz amerykańscy. Poprzez liczne publikacje w czasopismach specjalistycznych rozszerzyli oni wiedzę ogólną o pielęgnicach pochodzących z Afryki. Wielu z nich stało się cenionymi specjalistami w hodowli tych pięknych w akwariach, min. H.R. Axelrod, W.E. Burgess, H.J. Mayland.

Do popularyzacji pielęgnic afrykańskich w akwariach przyczynili się również importerzy tych ryb ze środowiska naturalnego.

Obecnie zbyt duża intensywność odłowu gatunków ryb z jezior afrykańskich w celach, zarówno konsumpcyjnych i komercyjnych, jest tak duża, że w niektórych regionach został on ograniczony lub całkowicie zakazany ze względu na zachwianie się równowagi biologicznej niektórych populacji.

Również w Polsce te pielęgnice zdobyły sobie szerokie uznanie i podziw akwarystów. Pierwsze, obszerniejsze opisy przedstawiające gatunki z jezior afrykańskich ukazały się w czasopiśmie PZA „Akwarium” w drugiej połowie lat siedemdziesiątych oraz osiemdziesiątych.

Duży wkład w propagowanie pielęgnic afrykańskich wniosła Sekcja Ichtiologiczna Studenckiego Koła Naukowego przy Instytucie Biologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, kierowana przez Krzysztofa Wiecheckiego (wówczas studenta V roku biologii). W 1984 roku Sekcja ta zorganizowała pierwszą specjalistyczną wystawę, na której zaprezentowane zostały gatunki ryb pochodzące z jeziora Tanganiki i Malawi pod tytułem „Endemiczne ryby pielęgnicowate jezior Afryki wschodniej” (4- 10 czerwca 1984 R.). W katalogu powystawowym przedstawiono 43 gatunki pielęgnic z jezior Afryki wschodniej.

W 1986 roku odbyła się wyprawa naukowo- dydaktyczna zorganizowana przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu w rejon północnego wybrzeża jeziora Malawi.

Obecnie w Polsce obserwuje się bardzo duże zainteresowanie gatunkami pochodzącymi z jeziora Tanganika. Największą popularnością wśród tych gatunków cieszą się przedstawiciele rodzaju Tropheus. Importem tych ryb do Polski zajmują się specjalistyczne firmy które sprowadzają ryby bezpośrednio z Afryki lub przez pośredników z Niemiec.

Charakterystyka biotopu jeziora Tanganika

Położenie geograficzne i ogólna charakterystyka jeziora Tanganika
Jezioro Tanganika położone jest w Afryce Wschodniej na obszarze Wielkiego Rowu Afrykańskiego pomiędzy państwami: Burundi, Kongo, Tanzanią i Zambią. Współrzędne geograficzne dla tego jeziora są następujące: od 03 ° 20 ‘do 08 ° 48′ szerokości geograficznej południowej oraz od 29°05‘ do 29°31‘ długości geograficznej wschodniej. Średnia szerokość jeziora wynosi około 50km. Jest to najdłuższe słodkowodne jezioro na Ziemi – długość 650km. Jego całkowita powierzchnia wynosi 32800km. Pod względem głębokości jest drugim po Jeziorze Bajkał ma 1470m głębokości.

Wzdłuż prawie całej linii brzegowej (1828km długości) rozpościerają się pasma górskie.

Jezioro Tanganika powstało podobnie jak inne wielkie jeziora z tego obszaru na wskutek ruchów górotwórczych z początku neogenu (okres trzeciorzędu). Wiek jeziora oceniany jest na około 10 milionów lat. Po raz pierwszy zostało odkryte i opisanie przez Anglików: Richarda Burton’a i Johna Speke’a w połowie XIX wieku.

Cechy klimatu wokół jeziora i właściwości fizyko-chemiczne wody.

Jezioro Tanganika położone jest w strefie klimatu tropikalnego średnio – wilgotnego. Średnie roczne opady wynoszą tam około 200mm, a średnia temperatura roczna około20°C. Klimat jest dość wilgotny i gorący zwłaszcza przy brzegach wschodnim i zachodnim, natomiast od północy nieco chłodniejszy (wysokie góry). Duża powierzchnia wodna zbiornika poprzez parowanie wody ma wpływ na powstawanie specyficznego mikroklimatu nad samym jeziorem, a to z kolei na właściwości fizyko-chemiczne wód jeziora. Szacuje się, że prawie 90 % opadów rocznych do jeziora wyparowuje z powrotem.

Zgodnie z klasyfikacją jezior szwedzkiego hydrobiologa Forela (1935), Tanganika wraz z innymi wielkimi jeziorami: Malawi i Wiktorii są typu tropikalnego, czyli mają przez cały rok proste uwarstwienie termiczne (najwyższa temperatura przy powierzchni wody, najniższa przy dnie). Dzięki temu zjawisku tylko górna warstwa wody jest mieszana i natleniana. W porze deszczowej, która przypada na listopad – kwiecień, temperatura powierzchni jeziora osiąga 24–29°C. Niestety jak wynika z ostatnich badań przeprowadzonych nad klimatem jeziora Tanganika mieszanie się warstw wody słabnie wskutek globalnego ocieplenia klimatu (temperatura wody wzrasta proporcjonalnie do wzrostu temperatury powietrza ponad jeziorem). Ma to negatywny wpływ na zmiany w ekosystemach jeziora, zostaje zachwiana równowaga biologiczna wskutek ograniczenia dostawy substancji odżywczych dla organizmów tworzących podstawę łańcuchów pokarmowych.

Wody jeziora Tanganika pod względem chemicznym opisywane są jako wody sodowo- potasowo- wodorowęglanowe i ich skład określany jest jako stały. Zawartość soli jest dużo wyższa niż np.: w jeziorze Malawi. Przewodnictwo elektrolityczne wynosi pomiędzy 600- 620µS. O odczynie wody decyduje dno zbudowane z lawy alkalicznej, która powoduje podwyższenie pH wody w jeziorze. W porównaniu np. z odczynem pH w jeziorze Malawi, w jeziorze Tanganika pH wody jest wyższe i mieści się w przedziale 8,6-9,2 (w niektórych miejscach 7,6). W strefie przybrzeżnej pH jest wyższe, niż w innych strefach, ponieważ przy brzegu falowanie jest silne, co powoduje dobre natlenienie wody i zmniejszenie ilości dwutlenku węgla (powoduje on obniżenie pH).

Woda w jeziorze jest bardzo czysta, przejrzystość jej wynosi około 20 metrów.

Ogólne parametry fizyko- chemiczne wody w jeziorze Tanganika

Przewodność 606- 620 (μS) (uogólnione)
Odczyn wody pH 8,6- 9,2   (w niektórych miejscach 7,6)
Na 57-63.5 (mg/L) | K 18.0-35.5 (mg/L) | Ca 9.2-17.6 (mg/L)
Mg 39.2-43.3 (mg/L) | Cl 20.9-36.6 (mg/L) | SO4 7.2-15.3   (mg/L)
SiO2 0.3-6.6 (mg/L) | SiO2 0.3-6.6 (mg/L)
Suma kationów 7.30-7.46 (meq/L) | Suma anionów 7.25-7.71 (meq/L)
Twardość ogólna (GH) 7- 11 °n
Twardość węglanowa (KH) 16- 18 °n
Temperatura pow. 24- 29 °C | Temperatura głębok. 23 °C
Przeźroczystość wody (pora sucha) do 20 m

Strefy, fauna i flora jeziora Tanganika

W zależności od rodzaju wybrzeża i podłoża można wyróżnić szereg stref jeziora   o odrębnych właściwościach fizyko – chemicznych i biologicznych.
Wody jeziora Tanganika możemy podzielić na:

• Strefę przybrzeżną – litoral
• Strefę wody otwartej – pelagial
• Strefę głębinową – profundal

Litoral jeziora Tanganika charakteryzuje się długą i dobrze rozwiniętą linią brzegową. Zajmuje ona część jeziora ciągnącą się od brzegu do głębokości występowania roślin naczyniowych. Woda tej strefy jest przeźroczysta z charakterystycznym silnym falowaniem i dobrze nasłoneczniona, co powoduje bujny rozwój glonów. Wyróżnia się 4 typy litoralu:

1. litoral żwirowaty – występuje tu żwirowate podłoże oraz liczne strefy kamieni o średnicy od kilku do kilkudziesięciu cm, w których to pokruszony materiał skalny jest drobniejszy, niż w innych rejonach. Taki charakter dna stwarza możliwości ukrycia się w grotach, zapewnia także lepszą ochronę młodym rybom. W tej strefie występują pielęgnice preferujące przydenny tryb życia, których jednym ze składników pokarmowych są glony. Najczęściej spotykanymi tutaj pielęgnicami są: Eretmodus, Spathodus. Spotkamy tu również glonożerne pyszczaki z rodzajów Tropheus, Petrochromis oraz mięsożerne Altolamprologus, Neolamprologus, Julidochromis i wiele innych mniejszych pielęgnic.
2. litoral skalny – znajdują się tutaj duże, pojedyncze bloki skalne tworzące strome dno o potężnym rumowisku. Powierzchnie skał pokrywają bujnie rosnące glony. W obszarze skalnym występują głównie gatunki, które wyspecjalizowały się w zjadaniu pokarmu pochodzenia roślinnego. Są to pielęgnice z rodzajów: Tropheus i Petrochromis. Spotkamy tu ryby, których pokarmem jest plankton i małe skorupiaki. Należą do nich Telmatochromis, Neolamprologus oraz Julidochromis.
3. litoral piaszczysty – charakteryzuje się bardzo łagodnie opadającym dnem. Niektóre obszary piaszczyste mogą być porośnięte roślinami (Vallisneria). Żyją tu przeważnie gatunki drapieżne, czatujące na swoje ofiary. Do ryb występujących w tej strefie zaliczamy: niektóre gatunki rodzaju Xenotilapia oraz Cyathopharynx, Asprotilapia. Obszar ten pozbawiony jest kryjówek, dlatego też ryby w przypadku zagrożenia ratują się ucieczką w głębsze partie jeziora. Charakterystyczne dla tych gatunków są duże oczy, wysmukłe ciało.
4. litoral ujścia rzek – okolice jeziora przyległe bezpośrednio do ujścia rzek. Jest to strefa pokryta cienką warstwą mulistego osadu, wśród którego można spotkać niezbyt gęste skupiska roślinności. Najczęściej są to rośliny takie jak: Vallisneria, Mirophyllum i Hydrilla. Dość licznie w tej strefie występują ryby z rodzaju: Callochromis, Simochromis, Limnotilapia. Ciekawostką jest to, że występuje tu również pyszczak z rodzaju Ctenochromis (C.horei), który nieświadomie wychowuje ikrę podrzuconą przez suma kukułkę – Synodontis multipunctatus.

Strefa pelagialu, zwana jest również strefą otwartej toni wodnej. Występują tu gatunki pielęgnic, których cały cykl życiowy odbywa się tylko w wolnej toni jeziora, bez udziału dna. Strefa ta bogata jest w plankton, który stanowi główny składnik pożywienia ryb. Niektóre gatunki ryb tej strefy występują w kilkutysięcznych stadach (Cyprichromis sp., Paracyprichromis sp.). Można spotkać tu również największego drapieżnika jeziora – Bulengerochromis microlepis, którego cykl rozmnażania odbywa się na piaszczystym dnie.

W strefie profundalu, poniżej 100 metrów głębokości występuje deficyt tlenowy, spotkać tu można przedstawicieli rodzajów: Trematocara i Limnochromis.

Dno jeziora pokryte grubą warstwą osadu. Wiadomo, że większość organizmów żyje w Tanganice do głębokości 200m. Na dnie jeziora Tanganika można zauważyć obszary z pustymi muszlami ślimaków (przeważnie jest to gatunek Neothauma tanganyicense). Jest to strefa bytowania pielęgnic popularnie zwanych muszlowcami. Charakterystyczną ich cechą jest to, że używają pustych muszli jako schronienia i miejsca rozmnażania. Dno jeziora w tym miejscu jest pokryte drobnym piaskiem, w którym muszlowce czasami lubią zakopywać swoje muszle pozostawiając jedynie widoczne wejścia do nich.

Poszczególne gatunki pielęgnic są bardzo silnie związane z określonym rodzajem podłoża, co powoduje, że niewielkie strefy wodnej toni bez odpowiednich kryjówek i zakamarków skalnych na dnie stają się barierą nie do przebycia np.: barwne formy z gatunku Tropheus mają ograniczony zasięg występowania do kilkunastometrowych fragmentów skalistego podłoża, przedzielonych między sobą piaszczystym dnem.

Specyficzne warunki środowiskowe izolowanego przez miliony lat jeziora Tanganika spowodowały wytworzenie się określonej specjalizacji ekologicznej. Można tu mówić o specjalizacjach pokarmowych określonych gatunków oraz o formach opieki nad potomstwem.

Omawiana grupa ryb (Cichlidae) występuje głównie w pasie przybrzeżnym jeziora. Największe skupiska pielęgnic stwierdzono na skalistym podłożu o średniej głębokości 5-20m. Około 30% gatunków ogranicza swoje występowanie do płytkiego obszaru o głębokości mniejszej niż 5m (m.in. Tropheus moorii). Pomiędzy pyszczakami i szczelinowcami, które występują w tym rejonie, istnieją znaczne różnice w ich pionowym rozmieszczeniu. Szczelinowce mają predyspozycje do przebywania na większych głębokościach, natomiast pyszczaki ograniczają się do przebywania w płytkiej wodzie lub podpływają do powierzchniowych warstw wody celem odbycia tarła oraz wychowania narybku. Woda w tej strefie jest dobrze natleniona, co sprzyja prawidłowemu rozwojowi narybku. Przebywanie szczelinowców na większych głębokościach jest związane ze stabilnością dna, które to jest wykorzystywane podczas rozmnażania. Podłoże w płytszej wodzie jest bardziej narażone na oddziaływanie warunków atmosferycznych np. wiatru, przez co powstaje znaczne falowanie i zamieszanie wody. Środowisko to nie sprzyja składaniu i wylęganiu larw szczelinowców, które mogą być zasypane piaskiem. Preferowanie płytkiej wody przez glonożerne pyszczaki jest także związane z pokarmem. Glony są podstawowym pożywieniem pyszczaków z rodzajów: Cyatopharynx, Petrochromis, Tropheus, Pseudosimochromis, Simochromis, Eretmodus, Spathodus, a ze szczelinowców Telmatochromis.

Niektóre gatunki, występujące w jednym środowisku, mają inną technikę pobierania tego samego rodzaju pokarmu i związaną z tym różną budowę uzębienia. Takie różnice opisuje Takamura (1984) obserwując w tym samym biotopie gatunki Petrochromis polyodon i Tropheus moorii. Ten pierwszy preferuje glony jednokomórkowe, drugi zaś i jemu pokrewne gatunki odżywiają się głównie glonami wielokomórkowymi o strukturze nitkowatej. Te dwa gatunki żerujące obok siebie różni efektywność zjadania glonów oraz pobieranie pokarmu w różnych porach dnia. Petrochromis polyodon żeruje na większej powierzchni skał niż ogryzający po nim Tropheus moorii, przynosząc mu korzyść przez usuwanie przeszkód. W zamian Tropheus moorii czyści ciało Petrochromis polyodon z ekopasożytów. Takamura stwierdził również, że usunięcie Petrochromis ze skał powoduje przeniesienie się gatunku Tropheus w okolice żerowania innych osobników Petrochromis. Zachowania te przypisywane są morfologicznej różnicy aparatów gębowych. Petrochromis polyodon posiada na każdej szczęce szeroki pas ruchomych , trójwierzchołkowych, łyżkopodobnych zębów. Podczas żerowania zęby te przeczesują i zbierają ze skał duże ilości glonów jednokomórkowych . Natomiast Tropheus moorii ma wiele nieruchomych dwuwierzchołkowych zębów w przedniej części zewnętrznego rzędu i kilka stożkowatych zębów w bocznej części pyska. Małe trójwierzchołkowe zęby tworzą wewnętrzny szereg. Duże dwuwierzchołkowe zęby składają się w tnący brzeg. Ryba energicznie uderza w powierzchnie skał pokryte glonami, odcina i rozrywa glony nitkowate, pobierając zarazem jednokomórkowe. Inny japoński ichtiolog Yamaoka wykazał, że szybkość żerowania ryb glonożernych spada z wiekiem i jest charakterystyczna dla każdego gatunku.

Drugą specjalizacją, która występuje u pielęgnic z jeziora Tanganika jest biologia rozrodu oraz opieka nad potomstwem. W ich rodzicielskiej opiece wyróżnia się dwa typy: wylęganie na podłożu oraz wylęganie w jamie gębowej. Za bardziej pierwotny uważa się pierwszy typ rozrodu i opieki. Do pielęgnic składających i wylęgających ikrę na podłożu w jeziorze Tanganika należą ryby z rodzajów: Altolamprologus, Boulengerochromis, Chalinochromis, Julidochromis, Neolamprologus, Telmatochromis. Tarło u tych ryb przebiega w ten sposób, że dorosłe osobniki dobierają się w pary, wyznaczają terytoria i składają ikrę w różnego rodzaju szczelinach i zakamarkach skalnych. Samica przykleja ikrę do ściany lub sklepienia, następnie samiec ją zapładnia. Ikrą i narybkiem opiekują się oboje rodzice, na terytorium wokół miejsca tarła. Specyficzną grupę pielęgnic rozmnażających się na podłożu stanowią już wcześniej wspomniane muszlowce. Ryby te składają ikrę do pustych muszli ślimaków.

Inną grupą pielęgnic, która rozmnaża się w jeziorze Tanganika w charakterystyczny dla siebie sposób są pyszczaki. Są to ryby, u których inkubacja ikry, wychów narybku odbywa się w jamie gębowej rodzica, jest to przeważnie samica. Okres rozwoju ikry i larw jest różny, zależy od gatunku (wielkość ikry) i warunków środowiskowych, w jakich ryby przebywają. Prawdopodobnie wylęganie w pysku rozwinęło się u przodków pielęgnic składających ikrę na podłożu, jako reakcja na niesprzyjające warunki środowiska, dla obrony gniazd i rozwoju larw lub jako reakcja na silną konkurencję i zagrożenie narybku ze strony drapieżników. Ciekawą tezę wysuwa japoński ichtiolog Yanagisewa, według której głównym czynnikiem ewolucji inkubowania jaj w pysku, mógł być niedobór pokarmu, odpowiedniego dla najmniejszych larw. “Opłacalne” zatem staje się produkowanie mniejszej liczby większych jaj, z których wylęgają się większe, bardziej samodzielne larwy. Niektóre gatunki podczas inkubacji ikry nie pobierają pokarmu. Stwierdzono, że samice Tropheus moorii pobierają pokarm wyłącznie dla narybku.

Wśród pyszczaków występujących w jeziorze Tanganika inkubacją ikry, larw i narybku mogą zajmować się również obydwoje rodziców. W tym przypadku jako pierwsza ikrę inkubuje samica, następnie po kilku lub kilkunastu dniach (w zależności od gatunku) przekazuje larwy samcowi. Gatunki ryb wychowujące w ten sposób narybek wiążą się w stałe pary i razem sprawują opiekę nad młodymi rybakami. Do tej grupy ryb zaliczamy min. takie gatunki, jak: Eretmodus cyanostictus, Tanganicodus irsacae, Xenotilapia papilio, Xenotilapia „papilio sunflower”, Xenotilapia flavipinnis.

Do grupy pyszczaków gdzie inkubacją zajmuje się tylko samica w jeziorze Tanganika należą m.in. rodzaje: Tropheus, Cyprichromis, Paracyprichromis, Cythopharynx, Ophthalmotilapia, Petrochromis, Simochromis, Callochromis, oraz, m.in. gatunki: Xenotilapia ochrogenys, Xenotilapia melanogenys, Xenotilapia nigrolabiata „red princess”, Benthochromis tricoti, Cyphotilapia frontosa.

Ciekawe przystosowanie rozrodcze wykazała wcześniej już wspomniana mała grupa pielęgnic zamieszkujących dno jeziora, która wykorzystuje do rozmnażania puste muszle ślimaków zalegające na piaszczysto- mulistym dnie. Gatunki te o niewielkich rozmiarach nazywane są potocznie „muszlowcami”. W grupie tej znajduje się najmniejsza pielęgnica świata, czyli Lamprologus multifasciatus. W literaturze można spotkać podział na muszlowce obligatoryjne, czyli rozród tych gatunków może odbywać się wyłącznie w muszlach oraz muszlowce fakultatywne – rozród ryb może odbywać się zarówno w pustych muszlach ślimaków lub np. szczelinach skalnych. Do pierwszej grupy muszlowców, czyli obligatoryjnych zaliczamy np.: Lamprologus ocellatus, L. brevis, L. callipterus, L.ornatipinnis, L. speciosus . Do muszlowców fakultatywnych zaliczamy gatunki, m.in.: Altolamprologus calvus, A. compressiceps, Telmatochromis vittatus, T. temporalis. Gatunki muszlowców z tej grupy mogą mieć w nazwie dopisek „shell”. Z reguły gatunki żyjące w pobliżu muszli są mniejszych rozmiarów, niż ich krewni żyjący w pobliżu skał.

Wśród pyszczaków występuje zjawisko dominacji najsilniejszego osobnika na określonym obszarze. U rodzaju Tropheus prosta dominacja najsilniejszego osobnika zmienia się w skomplikowaną hierarchię zależności wszystkich członków grupy. Społeczne zachowania występujące u Tropheus moorii są podobne do znanych u wyższych grup kręgowców (np. ptaki i ssaki ).

Źródło:
Brucker A., Hartl G. Atlas Świata. Pascal, 2001
Konnigs A. Tanganyika Cichlids in their natural habitat. Cichlid Press, 1998.
Mayland J.H. Moje Akwarium. Diogenes 1998
Pawlak R., Adamski A. Pielęgnice Jeziora Tanganika. BGA Publisher 1992.
Wiecheccy B. i K. Endemiczne pielęgnice wielkich jezior Afryki. Nr 1. Wydawnictwo PZA, 1986.

Internet:
Klub Miłośników Tanganiki – www.klub-tanganika.pl
Serwis Tanganikański – nieistniejący już polskojęzyczny serwis poświęcony rybom z Tanganiki
www.tanganyika-cichlids.com | www.destin-tanganyika.com | www.cichlidae.info
www.ilec.or.jp/database/afr | en.wikipedia.org/wiki/Lake_Tanganyika | www.ltbp.org
www.worldlakes.org/lakedetails.asp

Lechosław Łątka

INNE ARTYKUŁY:

Autor: Marcin Terpiłowski

Artykułem tym chciałbym przybliżyć państwu kolejną z endemicznych pielęgnic jeziora Tanganika. Już sam dźwięk słowa – eretmodus – przykuł moją uwagę. Gdy zaintrygowany faktem istnienia ryby o tej nazwie zacząłem szperać w internecie, moim oczom ukazała się niewielka, ale jakże piękna ryba. A sam fakt że jest rybą o zbliżonych potrzebach do trofeusów, tylko mocniej pchnął mnie w jej kierunku. .: PIELĘGNICE BABKI :. Jedną z potocznych nazw tej pielęgnicy jest nazwa “Pielęgnica Babka”, a również “Clown” i “Byczek”. Do grupy tej zaliczane są także takie rodzaje jak Tanganicodus i Spathodus… zobacz więcej

Autor: Lechosław Łątka

W powodzeniu hodowli pielęgnic z jeziora Tanganika ważną rolę odgrywa sprawnie działający system filtracyjny. Ryby z tego jeziora są dość wrażliwe na złą jakość wody. Aby zapewnić naszym podopiecznym właściwe warunki do rozwoju i życia wskazane jest poważnie podejście do zagadnienia filtracji wody w naszym zbiorniku. Ryby mające dobrej jakości wodę odwdzięczą się nam pięknymi barwami, ciekawym zachowaniem oraz licznym potomstwem. Planując system filtracyjny do naszego zbiornika należy rozważyć kilka zagadnień. W zależności od wielkości akwarium, miejsca jego ustawienia oraz ilości ryb dobieramy… zobacz więcej

Autor: Lechosław Łątka

Ophthalmotilapia ventralis jest to jeden z endemicznych gatunków pyszczaków występujących w jeziorze Tanganika. Należy on do grupy pielęgnic nazywanych „pierzastopłetwymi”. Nazwa ta pochodzi od wyglądu płetw brzusznych, które u samców są silnie wydłużone. Na końcach tych płetw występują żółtawe plamki imitujące atrapy jajowe. Płetwy grzbietowa i odbytowa u samców są nieco dłuższe niż u samic. Ubarwienie samców jest jaskrawe z metalicznym połyskiem, różne w zależności od odmiany. Samice są szaro-srebrne i mają ubarwienie narybku, z widocznymi czasami na tułowiu ciemnymi plamkami… zobacz więcej

Autor: Bernard Chazan

Petrochromis orthognathus Ikola jak dotąd nie jest rybą popularną wśród akwarystów, w tym również miłośników jeziora Tanganika. Powodem takiego stanu rzeczy jest z jednej strony mała dostępność tych ryb, z drugiej zaś powszechne dość przekonanie, że ryby należące do rodzaju Petrochromis ze względu na swój temperament nie są łatwe w hodowli, a przez to nie pozwalają na osiągnięcie akwarystycznej satysfakcji, jaką chcemy uzyskać obserwując nasze ryby i ciesząc się ich rozwojem, czy rozmnażaniem. Pomimo, że moja przygoda z pielęgnicami tanganickimi trwa już kilka lat… zobacz więcej

Autor: Bernard Chazan

Artykułem tym chciałbym z jednej strony podzielić się swoimi wrażeniami z obserwacji ryb z rodzaju Petrochromis (sp. Moshi Yellow), z drugiej zaś zachęcić osoby zainteresowane do podjęcia próby zmierzenia się z mitem ryby, o której często się mówi, że swoim charakterem uniemożliwia osiągnięcie sukcesu hodowlanego i akwarystycznej satysfakcji. Nie jest moim zamierzeniem stworzenie kompendium wiedzy na temat tych ryb, ich pełnej charakterystyki, czy szczegółowego opisu zachowań w naturze i w warunkach sztucznych… zobacz więcej

Autor: Artur Krasuski

W poniższym artykule chciałbym się podzielić przykładowym rozwiązaniem systemu filtracyjnego, który zastosowałem w swoim akwarium, gdzie aktualnie pływa 11 dorosłych Xenotilapia nigrolabiata Red Princess wraz ze „sporym” stadkiem młodzieży w rozmiarze od 2 do 6-7cm. Uzupełnienie obsady stanowią: Lamprychthis Tanganicanus oraz Paracyprichromis Brieni Kitumba, które wypełniają toń wodną zbiornika. Akwarium (fot. 1) ma następujące wymiary: powierzchnia dna 180×90 cm, wysokość 50 cm. Wystrój zbiornika stanowi kilka dużych otoczaków umieszczonych w rogach akwarium tak, aby przestrzeń po środku… zobacz więcej

Autor: Lechosław Łątka

Jezioro Tanganika położone jest w Afryce Wschodniej w obrębie Wielkiego Rowu Afrykańskiego. Powstało prawdopodobnie na wskutek ruchów górotwórczych. Wiek jeziora szacuje się na około 10 milionów lat. Jezioro Tanganika posiada dużą powierzchnię wodną, która poprzez parowanie ma wpływ na specyficzny mikroklimat powstający nad samym jeziorem oraz w jego otoczeniu. Procesy zachodzące nad jeziorem mają również wpływ na powstawanie specyficznych właściwości fizyko- chemicznych wody. Na skład chemiczny wody w jeziorze ma również wpływ alkaliczna lawa wulkaniczna znajdująca się na dnie jeziora… zobacz więcej

Autor: Lechosław Łątka

Woda w akwarium z trofeusami nie odbiega swoimi właściwościami fizyko-chemicznymi od wymagań jakie mają inne gatunki ryb tanganickich. Chcąc utrzymać ryby w dobrej kondycji oraz zminimalizować ryzyko powstawania chorób należy zwrócić uwagę przede wszystkim na prawidłowe „wystartowanie” zbiornika oraz właściwy poziom związków azotowych w akwarium. Takimi podstawowymi parametrami wskazującymi na „jakość” wody w zbiorniku są azotyny (NO­2-) i azotany (NO­3-). Związki te są również wskaźnikami prawidłowego przebiegu procesu biologicznego (cyklu azotowego) w akwarium. Z mojej praktyki wynika… zobacz więcej

Autor: Marcin Terpiłowski

Artykułem tym chciałbym przybliżyć Czytelnikom jedną z pielęgnic pisakowych, ostatnio coraz częściej pojawiających się w akwariach pasjonatów biotopu tanganikańskiego. Jest nią odkryta nie tak dawno, bo zaledwie w 1985 roku, przez słynnego badacza Maxa Polla Xenotilapia flavipinnis, którą sam miałem przyjemność hodować, rozmnażać i obserwować w moim akwarium. Rodzaj Xenotilapia wywodzi się z plemienia Ectodini, w skład którego wchodzą również takie rodzaje jak Asprotilapia, Aulonocranus, Callochromis, Cardiopharynx, Cyathopharynx, Ectodus, Enantiopus, Lestradea, Microdontichromis, Ophtalmotilapia i Xenotilapia. Ksenotilapie można podzielić… zobacz więcej

Autor: Artur Krasuski

Wszystko zaczęło się od hodowli Xenotilapia ochrogenys Mzuri. Były to moje pierwsze „piaskówki”. Zostałem wówczas urzeczony „wachlarzem” niesamowitych zachowań tych przydennych mieszkańców najbardziej ekscytującego afrykańskiego jeziora. Od tamtej chwili moim marzeniem było zdobycie i posiadanie – moim zdaniem -najpiękniejszej z „piaskówek”- Xenotilapia nigrolabiata „Red Princess”. 1. Akwarium dla Xenotilapia nigrolabiata „Red Princess. Trudno jest określić minimalne rozmiary akwarium dla tych ryb. Na podstawie własnych obserwacji z hodowli Xenotilapia nigrolabiata „Red Princess” mogę stwierdzić, że minimalna powierzchnia dna akwarium… zobacz więcej